Towuklarda dowamly dem alyş keseli
Dowamly dem alyş keseli, dünýäde sürülere howp salýan iň köp ýaýran bakteriýa ýokançlyklaryndan biridir. Sürä girensoň, şol ýerde galmaly. Ony saklamak mümkinmi we towuklaryňyzdan biri ýokaşanda näme etmeli?
Towuklarda dowamly dem alyş keseli näme?
Dowamly dem alyş keseli (CRD) ýa-da mikoplazmoz, Mikoplazma galliseptiki (MG) sebäpli döreýän bakterial dem alyş keseli. Guşlaryň gözleri suwly, burun akmagy, üsgülewük we gykylyk sesleri bar. Bu, köp ýaýran guş keseli bolup, sürä girenden soň ýok etmek kyn.
Mikoplazma bakteriýalary stres astyndaky towuklary has gowy görýärler. Towuk bedeninde ýokançlyk saklanyp bilýär, diňe towuk stresde bolanda birden ýüze çykýar. Kesel ösenden soň, örän ýokanç we süriniň üsti bilen ýaýramagyň birnäçe usuly bar.
Mikoplazmoz weterinariýa bölümlerinde iň köp ýaýran kesellerden biridir. Horazlar we ýaş tüýdükler köplenç ýokançlykdan ejir çekýärler.
Towukdaky dem alyş meselelerinde ilkinji kömek
- VetRx weterinariýa kömegi: Birnäçe damja ýyly VetRx çüýşeden göni guşuň bokurdagyna goýuň. Ora-da VetRx-i agyz suwunda erediň (bir käse üçin bir damja).
- “EquiSilver” çözgüdi: Nebulizatoryň çözgüdini goşuň. Nebulizer maskasyny ýuwaşlyk bilen kellelerine tutuň, tumşugyny we burnuny doly ýapyň. Nebulizatoryň tutuş prosesde aýlanmagyna rugsat beriň.
- “Equa Holistic Probiotics”: 30 towuga (0 ýaşdan 4 hepde aralygynda), 20 ýaş towuga (5-15 hepde aralygynda) ýa-da 10 uly towuk üçin (16 hepdeden ýokary) 1 nahar sepiň. gündelik esasda.
Hroniki dem alyş keseli sürüňizde bar bolsa näme etmeli?
Sürüňizdäki bir ýa-da birnäçe towugyň CRD bolup biljekdigine ynanmaga esasyňyz bar bolsa ýa-da keseliň alamatlaryny görseňiz, gyssagly çäre görmek möhümdir. Guşlaryňyza gyssagly kömek we goldaw bermek üçin “Ilkinji kömek” bejergisini başlaň. Ondan soň, karantin çärelerini durmuşa geçiriň we takyk diagnoz goýmak üçin weterinar lukmanyndan kömek soraň.
Dowamly dem alyş keseli üçin ilkinji kömek
Kesel sürüde uzak wagtlap hereketsiz galýandygy sebäpli, belli bir bejergi ýa-da önüm ony doly ýok edip bilmez. Muňa garamazdan, dürli derman serişdeleri alamatlary ýeňilleşdirip, towuklaryňyza rahatlyk berip biler.
Sürüňizdäki dowamly dem alyş keselinden şübhelenenden soň görülmeli ädimler
- Theokaşan towuklary izolirläň we suw we iýmit aňsat bolan amatly ýerde goýuň
- Guşlar üçin stressi çäklendiriň
- Dogry diagnoz we bejergi üçin weterinar lukmanyňyzyň kömegini gözläň
- Dezinfeksiýa etmek üçin ähli towuklary otagdan çykaryň
- Towuk saklanýan jaýyň pollaryny, horazlaryny, diwarlaryny, potoloklaryny we höwürtgelerini arassalaň we dezinfeksiýa ediň.
- Goragsyz guşlaryňyzy yzyna gaýtarmazdan ozal, jaýyň çykmagyna azyndan 7 gün rugsat beriň
Dowamly dem alyş keselleriniň alamatlary
Diňe weterinariýanyň dogry diagnoz goýup biljekdigini ýadyňyzdan çykarmaň. Diagnozyň iň giň ýaýran usuly, real wagt PCR synagyndan peýdalanmakdyr. CRöne CRD-iň umumy alamatlaryny çözeris.
Dowamly dem alyş keseliýokarky dem alyş ýokaşma we ähli alamatlar dem alyş kynçylyklary bilen baglanyşyklydyr. Ilki bilen ýumşak göz infeksiýasyna meňzeýär. Infectionokanç ýokaşanda guşlar dem almakda we burun boşlugynda kynçylyk çekýärler.
Dowamly dem alyş keselleriniň alamatlary:
- asgyrmak, üsgürmek,gykylyk sesleri,baş silkmek
- ýaňlanýar, açyk agzy bilen dem almak, howa üçin gaz almak
- burun boşlugy we burun burunlary ir bilen doldurylýar
- suwly,köpürjikli köpükli gözler
- işdäňi ýitirmek we iýmit kabul etmegiň peselmegi
- ýumurtga öndürmek
Mikoplazmoz köplenç beýleki ýokançlyklar we keseller bilen ýüze çykýar. Şol ýagdaýlarda başga-da köp alamatlar ýüze çykyp biler.
Alamatlaryň agyrlygy sanjym ýagdaýy, ştammlar, immunitet we ýaş bilen üýtgeýär. Alamatlar köplenç garry towuklar üçin has ýumşakdyr.
Haçanhowa haltalaryweöýkentowuk ýokaşsa, kesel ölüme sebäp bolup biler.
Şuňa meňzeş keseller
Kesel anyklamak kyn bolup biler, sebäbi alamatlar beýleki dem alyş kesellerine gaty meňzeýär:
- Fectokanç Coryza- şeýle hem bakteriýa ýokançlygy
- Fectokanç bronhit- dürli koronawirus ştamlaryndan döreýän ýokanç kesel
- Fectokanç Laryngotraheit- gerpes wirusy bilen wirus ýokaşmasy
- Guş holera- towuk taraklaryny gyrmyzy öwürýän bakteriýa keseli
- Nýukasl keseli- Nýukasl keseli wirusy bilen wirus ýokaşmasy
- Guş dümewi - dümew wirusy bilen wirus ýokaşmasy
- A witaminiň ýetmezçiligi - A witaminiň ýetmezçiligi
Mikoplazmanyň ýokaşmagy
Dowamly dem alyş keseli ýokançdyr we sürä ýokaşan guşlar arkaly girizilip bilner. Bular beýleki towuklar, ýöne hindi ýa-da ýabany guşlar bolup biler. Bakteriýalary eşik, aýakgap, enjam ýa-da derimiz arkaly hem getirip bolýar.
Bakteriýalar süriniň içinde bir gezek göni aragatnaşyk, hapalanan iýmit we suw we howadaky aerozollar arkaly ýaýraýarlar. Gynansagam, ýokanç serişdesi ýumurtga arkaly ýaýraýar we ýokaşan sürüdäki bakteriýalary ýok etmegi kynlaşdyrýar.
Aýramagy adatça gaty haýal bolup, howanyň üsti bilen paýlanyş esasy ýaýramak ýoly däldir.
Towuklardaky mikoplazmoz adamlara ýokaşmaýar we saglyga howp salmaýar. Mikoplazmanyň käbir görnüşleri adamlara täsir edip biler, ýöne bular towuklarymyza ýokaşýanlardan tapawutlanýar.
Dowamly dem alyş kesellerini bejermek
Mikoplazmoza garşy göreşmekde birnäçe antibiotik kömek edip biler, ýöne olaryň hiç biri-de bakteriýalary düýbünden aýryp bilmez. Süri ýokaşandan soň, bakteriýalar şol ýerde galar. Antibiotikler diňe dikeltmäge we beýleki towuklara geçişini azaltmaga kömek edip biler.
Kesel ömürboýy sürüde ýatmaýar. Şonuň üçin keseliň öňüni almak üçin her aý bejergini talap edýär. Sürüde täze guşlar bilen tanyşdyrsaňyz, belki-de ýokaşarlar.
Köp sürü eýeleri sürüleri köpeltmegi we täze guşlar bilen çalşmagy saýlaýarlar. Birdshli guşlary çalyşanyňyzda-da, ähli bakteriýalary ýok etmek üçin jaýy düýpli dezinfeksiýa etmek zerurdyr.
Dowamly dem alyş kesellerini bejerip bilersiňizmi?Elbetde?
Hroniki dem alyş keseli sürüde ömürboýy galýandygy sebäpli, guşlara dermanlar bilen yzygiderli bejermeli. Antibiotikleriň bu hroniki ulanylmagy bakteriýalaryň antibiotiklere garşy durmak howpy ep-esli.
Bu meseläni çözmek üçin alymlar antibiotikleri çalyşmak üçin alternatiw derman dermanlaryny gözleýärler. 2017-nji ýyldagözlegçiler tapdylarMeniran ösümliginiň ekstraktlarynyň Mikoplazma galliseptikasyna garşy örän täsirli bolandygyny görkezýär.
Meniran ösümliklerinde terpenoidler, alkaloidler, flawonoidler, saponinler we taninler ýaly antibakterial işjeňlik bilen birnäçe bioaktiw birleşmeler bar.Soňraky okuwlarbu netijeleri tassyklady we Meniran ekstraktynyň 65% goşundysynyň towugyň saglygyna möhüm täsir edendigini habar berdi.
Bu netijeler umytly bolsa-da, antibiotikler bilen deňeşdirilende ösümlik bejergisinden ep-esli gowulaşma garaşmaň.
Dikeldişden soň dowamly dem alyş keselleriniň täsiri
Dikeldişden soň hem guşlar bakteriýalary bedeninde soňky döwürde göterýärler. Bu bakteriýalar kliniki alamatlary döretmeýär, ýöne towugyň bedenine täsir edýär. Esasy tarapy, ýumurtga goýýan towuklar üçin ýumurtga önümçiliginiň ownuk, ýöne ep-esli peselmegi.
Bu, soňrak ara alyp maslahatlaşjakdygymyz üçin, diri sanjymlar bilen sanjym edilen towuklara-da degişlidir.
Töwekgelçilik faktorlary
Towuklaryň köpüsi bakteriýalary göterijidir, ýöne stres bolýança hiç hili alamat görkezmeýär. Stress köp görnüşde ýüze çykyp biler.
Stresse sebäp bolan mikoplazmozyň döremegine sebäp bolup biljek töwekgelçilik faktorlaryna mysallar degişlidir:
- towugy täze sürä tanatmak
- diri galan sürü aýyrtyjyhüjüm
- wagtynda ýelek ýitirmekeremek
- çakdanaşa ýa-daagressiw horazlar
- ýer ýetmezçiligitowuk saklanýan jaýda
- ýeterlik iýmitlenmezlik we sagdyn iýmitleniş endikleri
- ýetmezçiligihowa çalşygywe howanyň hili pes
Stressleriň nämedigi elmydama düşnükli däl, kämahal ýokary derejä ýetmek üçin kän wagt gerek däl. Howanyň we howanyň duýdansyz üýtgemegi Mikoplazmanyň öz üstüne almagy üçin ýeterlik stres döredip biler.
Dowamly dem alyş keselleriniň öňüni almak
Dowamly dem alyş keselleriniň öňüni almak üç esasy bölekden durýar:
- stressi azaltmak we stresli ýagdaýlardan gaça durmak
- bakteriýalaryň sürä girmeginiň öňüni alýar
- sanjym
Iş ýüzünde munuň manysy:
- diňe mikoplazmozdan doly we doly sanjym edilen sürülerden guş alyň
- islendik täze towuklary bir-iki hepde karantine salyň
- esasanam beýleki sürülere baranyňyzda gowy biosfera howpsuzlygy bilen meşgullanyň
- ýeterlik üpjün edýärtowuk saklanýan jaýda howa çalşygy; ammiak tüsseleri towuklaryň şemalyny gaharlandyrýar we gowşadýar
- yzygiderlitowuk saklanýan jaýy arassalaň we dezinfeksiýa ediň, iýmitlendirijiler we suwaryjylar
- üpjün ediňtowuklaryň towuk saklanýan ýerinde ýeterlik ýer bar we işleýär
- doňma şertlerinde ýylylyk stresiniň ýa-da daşarky ýylylygyň öňüni almak üçin gaçybatalga beriň
- bilen gorkuzmagy ýa-da ýelek zeperini azaltmakçeňňek deňsizlerwe / ýa-datowuk eýerleri
- towuk saklanýan jaýyňyza ýyrtyjy subutnamatöwerekdäki umumy ýyrtyjylar
- sürüňizi dogry iýmit bilen üpjün ediň we gowşak guşlar üçin goşundylar goşuň
Çaga jüýjeleri bilen iş salyşanda bu çäreleriň hemmesi möhümdir. Bu ölçegleriň uzyn sanawy, ýöne bu çäreleriň köpüsi adaty gündelik işleriňiziň bir bölegi bolmaly. Stressli ýagdaýlarda agyz suwuna antibiotik goşundylaryny goşmaga kömek edýär.
Indi sanjym barada aýdyljak bir zat bar.
Mikoplazmoz üçin sanjym
Sanjymlaryň iki görnüşi bar:
- bakterinler- öldürilen we ýapylan bakteriýalara esaslanýan sanjymlar
- diri sanjymlar- F-ştammynyň, ts-11 ştammynyň ýa-da 6/85 ştammynyň gowşak janly bakteriýalaryna esaslanýan sanjymlar
Bakterinler
Bakterinler iň ygtybarly, sebäbi olar düýbünden hereketsiz we towuklary keselleşdirip bilmeýär. Theyöne olar gaty gymmat bilen gelýändigi üçin köplenç ulanylmaýar. Şeýle hem, janly sanjymlardan has täsirli, sebäbi olar diňe ýokançlyklary wagtlaýyn gözegçilikde saklap bilýärler we goragda düýpli täsir edip bilmeýärlertowugyň dem alyş ulgamyuzak möhletde (Kleven). Şonuň üçin guşlara sanjymlaryň gaýtalanýan dozalaryny almaly.
Janly sanjymlar
Janly sanjymlar has täsirli, ýöne hakyky bakteriýalary öz içine alýar. Wirusly we ýaramaz täsirleri bilen gelýär. Sanjym edilen sürülerde sanjym edilmedik sürüler bilen deňeşdirilende ýumurtga önümçiligi azaldy.Alymlar132 täjir sürüsini gözledi we her gatlak towuk üçin ýylda sekiz töweregi ýumurtganyň tapawudyny habar berdi. Bu tapawut ownuk howly sürüleri üçin ähmiýetsiz, ýöne iri guşçylyk fermalary üçin möhümdir.
Janly sanjymlaryň iň möhüm kemçiligi, guşlary keselleşdirmegidir. Keseli göterýärler we beýleki guşlara ýaýradýarlar. Towuk saklaýan towuk eýeleri üçin bu gaty uly mesele. Towuklarda bu ýagdaý towuklara garanyňda has erbet we agyr alamatlar bilen ýüze çykýar. Esasanam F-ştamm esasly sanjymlar gaty wirusly.
Beýleki sanjymlar, F-ştam sanjymynyň wirusyny ýeňip geçmek üçin ts-11 we 6/85 ştamlaryna esaslanyp işlenip düzüldi. Bu sanjymlar az patogen bolup, ýöne has az täsir edýär. Ts-11 we 6/85 zynjyrlary bilen sanjym edilen käbir gatlak sürülerinde henizem wiruslar bardy we F-ştam görnüşleri bilen gaýtadan sanjym edilmeli boldy.
Geljekdäki sanjymlar
Häzirki wagtda alymlargözleg geçirýärlerbar bolan sanjymlar bilen baglanyşykly meseleleri çözmegiň täze ýollary. Bu sanjymlar rekombinant adenowirus esasly sanjymy ösdürmek ýaly häzirki zaman usullaryny ulanýar. Bu täze sanjymlar geljegi uly netijeleri görkezýär we häzirki wariantlardan has täsirli we has arzan boljakdygyny görkezýär.
Dowamly dem alyş keselleriniň ýaýramagy
Käbir çeşmeler dünýädäki towuk sürüleriniň 65% -iniň Mikoplazma bakteriýalaryny göterýändigini çaklaýarlar. Bu dünýädäki kesel, ýöne ýaýramagy her ýurtda üýtgeýär.
Mysal üçinPiliory kenary, 2021-nji ýylda Mikoplazma galliseptikiniň ýaýramagy saglygy gowulaşan häzirki zaman guşçylyk fermalarynda segsen 90% -den geçdi. Munuň tersineBelgiýa, M.Galliseptikiň gatlaklarda we broýlerlerde ýaýramagy bäş göterimden pesdi. Gözlegçiler munuň esasan köpeltmek üçin ýumurtgalaryň Belgiýada resmi gözegçilik astyndadygyny çaklaýarlar.
Bular täjirçilik guşçylyk fermalaryndan gelýän resmi sanlar. Şeýle-de bolsa, bu kesel has az düzgünleşdirilen howly towuk sürülerinde ýüze çykýar.
Beýleki bakteriýalar we keseller bilen täsir
Hroniki dem alyş ýokançlygy Mikoplazma galliseptiki sebäpli ýüze çykýar we towuklarda çylşyrymly ýokançlyklar adatça ýumşakdyr. Gynansagam, bakteriýalar köplenç beýleki bakteriýalaryň goşunyna goşulýarlar. Esasanam E. coli ýokançlyklary ýüze çykýar. E. Coli ýokançlygy towugyň howa haltalarynyň, ýüreginiň we bagrynyň agyr çişmegine sebäp bolýar.
Aslynda, Mikoplazma galliseptikasy Mikoplazmanyň diňe bir görnüşidir. Birnäçe görnüş bar we olaryň diňe käbirleri dowamly dem alyş kesellerine sebäp bolar. Hünärmen ýa-da laboratoriýa tehnigi Hroniki dem alyş kesellerini barlanda, patogen mikoplazmalary izolirlemek üçin diferensial diagnoz goýýarlar. Şonuň üçin PCR synagyny ulanýarlar. Mikoplazma galliseptikasynyň genetiki materialyny gözleýän ýokarky dem alyş süpürgesini derňeýän molekulýar synag.
E.Koli-den başga, beýleki umumy ýaýran ikinji derejeli ýokançlyklar hem barNýukasl keseli, Guş dümewi,Fectokanç bronhit, weFectokanç Laryngotraheit.
Mikoplazma galliseptik
Mikoplazma öýjük diwary bolmadyk kiçijik bakteriýalaryň ajaýyp görnüşidir. Şol sebäpli birnäçe antibiotiklere aşa çydamly. Antibiotikleriň köpüsi öýjük diwaryny ýok edip bakteriýalary öldürýär.
Haýwanlarda, mör-möjeklerde we adamlarda dem alyş kesellerine sebäp bolýan ýüzlerçe görnüş bar. Käbir görnüşleri ösümliklere-de täsir edip biler. Olaryň hemmesi dürli görnüşde bolup, takmynan 100 nanometr ululykda, henizem açylan iň kiçi organizmleriň hataryndadyr.
Esasan Mikoplazma galliseptik, towuklarda, hindi towuklarynda, kepderilerde we beýleki guşlarda dowamly dem alyş kesellerine sebäp bolýar. Şeýle-de bolsa, towuklar Mikoplazma sinowiýasy bilen bir wagtda ýokaşmakdan ejir çekip bilerler. Bu bakteriýalar, dem alyş ulgamynyň üstündäki towugyň süňklerine we bogunlaryna-da täsir edýär.
Gysgaça mazmun
Dowamly dem alyş keseli ýa-da mikoplazmoz, towuklaryň we beýleki guşlaryň ýokarky dem alyş ulgamyna täsir edýän giň ýaýran stresli bakterial keseldir. Bu gaty dowamly kesel, sürä girensoň, şol ýerde galmaly. Antibiotikler bilen bejermek mümkin bolsa-da, bakteriýalar soňky döwürde towugyň bedeninde ýaşar.
Süriňiz ýokaşandan soň, ýokançlygyň bardygyny bilip, sürini köpeltmeli ýa-da sürü bilen dowam etdirmeli. Başga towuklary sürüden tanadyp ýa-da aýryp bolmaz.
Birnäçe sanjym bar. Käbir sanjymlar ýapyk bakteriýalara esaslanýar we ulanmak üçin gaty howpsuz. Şeýle-de bolsa, olar az täsirli, gymmat we yzygiderli dolandyrylmalydyr. Beýleki sanjymlar janly bakteriýalara esaslanýar, ýöne towuklaryňyza ýokaşýar. Bu, esasanam, hindi towuklary bar bolsa kynçylyk çekýär, sebäbi hindi towuklary üçin bu kesel has agyrdyr.
Keselden aman galan towuklar keseliň kliniki alamatlaryny görkezmez, ýöne ýumurtga önümçiliginiň peselmegi ýaly käbir zyýanly täsirleri görkezip biler. Bu, janly sanjymlar bilen sanjylýan towuklara-da degişlidir.
Iş wagty: 11-2023-nji sentýabr