Nahar bişirilende ýumurtganyň ýaşyl öwrülmeginden nädip saklanyp bilerin?

Gaýnanda ýumurtganyň sarysynyň ýaşyl öwrülmezligi üçin:

• suwy gaýnap duran temperaturada ýa-da gyzgynlygyň aşagynda saklaň
• uly pan ulanyň we ýumurtgalary bir gatlakda saklaň
• suw gaýnap duran temperatura ýetende ýylylygy öçüriň
• ýumurtgalary suwda gaty uzak goýmaň; Orta ululykdaky ýumurtga üçin 10-12 minut ýeterlikdir
• Sarysy ýaşyl öwürýän islendik himiki reaksiýany duruzmak üçin bişirilenden soň ýumurtgalary sowuk suw bilen sowadyň

Esasy, ýumurtgany gaty etmek üçin ýeterlik ýylylyk goşmak, ýöne ýaşyl öwüsýän ýaly däl.

Artykmaç bişirilende ýumurtganyň sarysyny ýaşyl öwürýän doly himiki proses haýsy?

Ironumurtganyň sarysyny ýaşyl öwürmek üçin demir kükürt bilen täsir etmezden ozal birnäçe gyzykly biohimiki prosesler ýüze çykýar.

Geliň, ädimme-ädim geçeliň.

Gumurtga sarysyndaky demir

Towuk ýumurtgasynyň sarysy, düwünçejik üçin möhüm iýmit bolan demiriň 2,7% -ini öz içine alýar. Demiriň 95% -i ýumurtganyň sarysyndaky belok foswitine baglydyr.

Düwünçejik ösüp başlanda, gan damarlary ýokumly maddalary almak üçin sarysyna ösýär.

Ganda ösýän towuga kislorod daşamak üçin demir ulanýan gyzyl gan öýjükleri bar.

Dogulmadyk towuk aslynda ýumurtganyň içinde kislorod dem alýar. Kislorod ýumurtganyň gabygyndaky kiçijik gözeneklerden gelýär. Adaty towuk ýumurtgasynda kislorodyň geçmegi üçin 7000-den gowrak gözenek bar.

Whiteumurtga ak reňkdäki kükürt

Kükürdi çüýrük ýumurtgalaryň ysy üçin ýeke-täk jogapkär bolany üçin kükürdi bilýäris.

Whiteumurtga ak, gelýän bakteriýalary öldürýän gorag gatlagy hökmünde sarysynyň töwereginde oturýar. Suw we beloklardan doly. Eggumurtganyň akynyň ýarysyndan gowragy kükürdi öz içine alýan erkin sulfidril toparlaryny öz içine alýan belok ovalbumin proteininden durýar.

Sistein

Gumurtga beloklary aminokislotalaryň uzyn zynjyrlarydyr. Towuk ýumurtgasyndaky kükürdiň köpüsi aminokislotanyň sistiniň başlangyjy bolan esasy aminokislotaly metioninde bolýar.

Adamlarda sistein alkogolyň siňmeginde möhüm rol oýnaýar. Alymlar 2020-nji ýylda sisteiniň alkogol bilen baglanyşykly ýürek bulanma we kelleagyry ýaly alamatlary ýeňilleşdirip biljekdigini ýüze çykaranda meşhur boldy. Eggsumurtgadaky kükürdi öz içine alýan sistein gangoverleri bejerýär.

Gumurtga gyzdyrmak

Eggumurtga sowuk bolanda, witellin membranasy sarysyndaky himiki maddalary ýumurtganyň akyndan aýyrýan päsgelçilikdir. Theöne ýumurtga bişirip başlanyňyzda iki sany jadyly zat bolýar.

Ilki bilen ýylylyk çig ýumurtgadaky beloklary açýar we biri-biri bilen täze baglanyşyk döredýär. Bu prosese denaturasiýa diýilýär we ýumurtga gaýnadylanda gaty bolýar.

Unhli çözülmänligi sebäpli kükürt aminokislotalardan çykýar. Wodorod sulfidi, çüýrük ýumurtga ýaly ys emele getirip başlaýar. Bize şunuň ýaly az mukdarda gaz bar, ýa-da ýumurtga iýmezdik.

Gazany gaty uzak güne goýsak, gazanyň näme bolýandygyny hemmämiz bilýäris: gaz gaçýar. Wodorod sulfidi bilen hem şeýle bolýar, ýumurtga-akdan gaçmaga synanyşýar. Gazyň gitjek ýerleri kän däl, şonuň üçin ýumurtganyň sarysyna ýaýramaga synanyşýar.

Eggumurtgany ýeterlik uzak we ýokary temperaturada gyzdyranyňyzda, sarysyndaky güýçli fosvitin beloklary gidroliz arkaly dargap başlaýar. Foswitin demirden tutup bilmeýär we demir sarykda goýberilýär.

Kükürt bilen reaksiýa berýän demir

Sarysyndaky demir (Fe), witellin membranasynyň bölünip aýrylýan sarysynyň gyrasyndaky ýumurtga akyndan kükürt (S) bilen gabat gelýär. Himiki reaksiýagara sulfid öndürýär(F.ES).

Gara sulfid sary sary bilen garylanda ýaşyl görünýän gara reňkli demir sulfiddir. Iň soňky netije, gaty bişirilen ýumurtga alýan ýaşyl-gara reňk.

Käbir çeşmeler ýaşyl ferrik sulfiddigini öňe sürýärler, ýöne bu durnuksyz emeli material, tebigatda ýüze çykmaýar we gara sulfidde çüýräp başlaýar.

Haýsy faktorlar ýumurtganyň sarysynyň ýaşyl öwrülmek howpuny ýokarlandyrýar?

Eggumurtganyň sarysynyň çal-ýaşyl reňklenmegi töwekgelçiligi ýokarlanýar:

• ýumurtga gaty ýokary temperaturada bişirilýär
• ýumurtga uzak wagtlap gyzdyrylýar
• ýumurtga bişirilmezden has öň saklanýar
• ýumurtganyň sarysy ýokary pH derejesine eýe
• ýumurtgalary demir gazanda bişirýärsiňiz

Theumurtga garranda ýumurtganyň pH derejesi ýokarlanýar. PH gidroksidi gymmatlyklara geçip biler, kömürturşy gazy birnäçe günüň içinde ýumurtgany galdyrar. Bu, sary demiriň ýumurtga ak kükürdi bilen täsir etmek howpuny ýokarlandyrýar.

Demir ýumurtgany ýaşyl öwürýänligi sebäpli, guýma demir skeletde bişirmekden saklanmak has gowudyr.

Towuk tohumy, ýumurtganyň ululygy, ýumurtganyň reňki we ýumurtganyň hili sarylygyň ýaşyl reňkine täsir etmeýär.

Gysgaça mazmun

Gaty gaýnadylan ýumurtgalarda ýumurtganyň sarysynyň çal-ýaşyl reňklenmegi, aşa köp iýmekden döreýär. Heatylylyk, ýumurtganyň sarysyndaky demir ýumurtganyň aklaryndaky kükürt bilen reaksiýa döredýär. Alnan gara reňkli sulfid sary ýumurtganyň sarysynyň üstünde ýaşyl görünýär.

Greenaşyl reňkden gaça durmak üçin sarysyndaky demiriň çykmagynyň öňüni almak möhümdir. Suwuň temperaturasyny peseldiň we ýumurtganyň diňe gaty bolmagy üçin ýeterlik uzak gyzdyrylmagyny üpjün ediň. Nahar bişirilenden soň derrew sowuk suw bilen sowadyň.